Diz eklemi protezleri, diz eklemindeki hasarlı veya hastalıklı kıkırdak ve kemik yapılarının yapay malzemelerle değiştirilmesi işlemidir. Bu tür bacak protezleri, genellikle ileri derecede artrit, osteoartrit, romatoid artrit veya diz eklemi travmaları nedeniyle eklemde ciddi hasar ve ağrı yaşayan hastalara uygulanır. İşte diz eklemi protezlerinin başlıca özellikleri ve çeşitleri:
-
Total Diz Protezi: Tüm diz ekleminin değiştirildiği prosedürdür. Hem uyluk kemiğinin (femur) alt kısmı, hem de kaval kemiğinin (tibia) üst kısmı protezle değiştirilir.
-
Kısmi Diz Protezi: Sadece dizin bir bölümünde (iç veya dış kısımda) hasar olduğunda uygulanır. Tüm eklemi değiştirmek yerine, sadece hasarlı kısmı yenilenir.
-
Revizyon Diz Protezi: Daha önce yerleştirilmiş olan bir diz protezinin eskimesi, gevşemesi veya hasar görmesi durumunda eski protezin çıkarılıp yenisinin yerleştirildiği bir prosedürdür.
2. Protez Materyalleri
-
Metal Bileşenler: Genellikle kobalt-krom alaşımları, titanyum veya paslanmaz çelik kullanılır. Bu metaller dayanıklıdır ve vücutla uyumludur.
-
Polietilen Bileşenler: Protezin eklem yüzeylerinde, metal bileşenler ile temas eden yumuşak ve kaygan bir plastik türü olan polietilen kullanılır. Bu, sürtünmeyi azaltır ve protezin ömrünü uzatır.
-
Seramik Bileşenler: Daha az yaygın olmakla birlikte, seramik malzemeler de kullanılabilir. Seramikler daha az aşınmaya neden olur, ancak kırılma riski taşıyabilir.
3. Cerrahi Prosedür
-
Hazırlık: Ameliyat öncesi hasta detaylı bir değerlendirmeden geçirilir, dizin yapısı, hareket açıklığı ve ağrı düzeyi incelenir. Ameliyat öncesi görüntüleme teknikleri (X-ray, MR) kullanılır.
-
Ameliyat: Genel veya spinal anestezi altında gerçekleştirilir. Cerrah hasarlı eklem yüzeylerini çıkarır ve yerine yapay protezler yerleştirir.
-
Rehabilitasyon: Ameliyat sonrası hastalar, fizik tedavi programına başlarlar. Tam iyileşme ve protezin optimal fonksiyon göstermesi için fizik tedavi süreci çok önemlidir.